Vitamin D có liên quan đến bệnh tiểu đường hay không?
09:46 29/11/2022
Vitamin D là một loại vitamin thiết yếu và chúng ta thường cho rằng hàm lượng vitamin thấp hơn sẽ khiến xương yếu và sức khỏe cơ bắp kém. Tuy nhiên, những gì chúng ta bỏ qua là sự liên quan của loại vitamin quan trọng này với các bệnh chính như bệnh tiểu đường.
Tiếp xúc với ánh sáng mặt trời giúp cơ thể tổng hợp vitamin D, còn được gọi là calciferol, và đây được coi là một trong những cách hiệu quả nhất để cung cấp vitamin D cho cơ thể.
Chúng ta biết gì về vitamin D và bệnh tiểu đường?
Có một số nghiên cứu được thực hiện về mối liên hệ giữa vitamin D và bệnh tiểu đường.
Vitamin D cải thiện độ nhạy cảm của insulin, yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc duy trì lượng đường trong máu. Nó liên quan đến sự tiết insulin, kháng insulin và rối loạn chức năng tế bào β trong tuyến tụy. Trong các mô hình động vật mắc bệnh tiểu đường, người ta đã thấy rằng sự tiết insulin của tuyến tụy bị ức chế do thiếu vitamin D.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng để giữ mức glucose bình thường, cơ thể con người cần có 80 nmol/l hoặc cao hơn vitamin D.
Nghiên cứu về những người lớn tuổi đã phát hiện ra rằng nồng độ vitamin D trong máu dưới 50nmol/l làm tăng gấp đôi nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
Thiếu vitamin D dẫn đến giảm tiết insulin
Theo một báo cáo đăng trên tạp chí Diab Spectrum, "Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy thiếu vitamin D có thể là một yếu tố góp phần vào sự phát triển của cả bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2. Đầu tiên, tế bào β trong tuyến tụy tiết ra insulin đã được chứng minh để chứa các thụ thể vitamin D".
Vitamin D góp phần bình thường hóa canxi ngoại bào, đảm bảo dòng canxi bình thường qua màng tế bào; do đó, lượng vitamin D thấp có thể làm giảm khả năng ảnh hưởng đến bài tiết insulin của canxi. Các cơ chế tiềm năng khác liên quan đến vitamin D và bệnh tiểu đường bao gồm cải thiện hoạt động của insulin bằng cách kích thích biểu hiện của thụ thể insulin, tăng cường khả năng đáp ứng của insulin đối với việc vận chuyển glucose, có tác dụng gián tiếp lên hoạt động của insulin thông qua tác dụng của canxi đối với việc tiết insulin và cải thiện tình trạng viêm toàn thân bằng tác động trực tiếp lên các cytokine.
Bổ sung vitamin D như thế nào là hiệu quả?
Mặc dù một số nghiên cứu đã nghiên cứu về nó, nhưng kết quả hầu như vẫn chưa được hiểu rõ.
Trong một nghiên cứu được tổ chức tại Nhật Bản với 1256 người lớn mắc bệnh tiểu đường khi sử dụng dạng tương tự vitamin D (eldecalcitol) hoặc giả dược, nguy cơ mắc bệnh tiểu đường ở nhóm dùng vitamin D cũng thấp hơn so với nhóm dùng giả dược, nhưng sự khác biệt lại không đáng kể.
"Vitamin D có thể đóng một vai trò trong bệnh tiểu đường loại 2; tuy nhiên, để xác định rõ hơn vai trò của vitamin D trong sự phát triển và tiến triển của bệnh tiểu đường loại 2, các nghiên cứu quan sát chất lượng cao và RCT đo nồng độ 25-hydroxyvitamin D trong máu và có liên quan đến lâm sàng kết quả đường huyết là cần thiết", một bài báo đánh giá được công bố trên tạp chí Nature cho biết.
Một nghiên cứu năm 2021 được công bố trên tạp chí Frontiers in Endocrinology cho thấy liều vitamin D được khuyến nghị làm giảm đáng kể mức HbA1c sau 3 cũng như sau 6 tháng bổ sung vitamin D ở bệnh nhân tiểu đường loại 2 được điều trị bằng metformin và nói thêm rằng có thể là vitamin D chỉ có tác dụng có lợi ở những bệnh nhân thiếu vitamin D, đặc biệt ở những người kiểm soát đường huyết kém.
Vitamin D có liên quan đến sức khỏe tim mạch
Cùng với bệnh tiểu đường, vitamin D cũng liên quan đến sức khỏe tim mạch. Trong khi một số nghiên cứu không thể thiết lập mối liên hệ nhất quán giữa thiếu vitamin D và sức khỏe tim mạch, một số nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng sự thiếu hụt loại vitamin thiết yếu này làm tăng huyết áp và do đó làm tăng tỷ lệ mắc các bệnh tim mạch.
Tuy nhiên, vẫn chưa có kết luận cụ thể về việc bổ sung vitamin D có phải là giải pháp cho một trái tim khỏe mạnh hay không.
Bệnh tiểu đường và sức khỏe tim mạch
Có một mối liên hệ chặt chẽ giữa bệnh tiểu đường và sức khỏe tim mạch. Lượng đường trong máu cao có thể làm hỏng các mạch máu và dây thần kinh có thể giúp tim hoạt động bình thường.
Huyết áp cao làm tăng lưu lượng máu qua động mạch và gây thêm áp lực lên tim.
Có một số yếu tố khiến tim có nguy cơ cao như: Hút thuốc, béo phì, ít hoạt động thể chất, có chế độ ăn giàu chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, cholesterol, natri và uống quá nhiều rượu.
Lượng vitamin D hấp thụ hàng ngày
Các chuyên gia tại John Hopkins cho biết: "Giới hạn trên có thể chấp nhận được là 4.000 đơn vị quốc tế (IU) mỗi ngày và lượng khuyến nghị cho phụ nữ từ 14 đến 70 tuổi là 600 IU mỗi ngày. Phụ nữ từ 71 tuổi trở lên nên nhắm tới 800 IU mỗi ngày".
Tuy nhiên, việc tăng lượng vitamin D hấp thụ có thể dẫn đến ngộ độc vitamin D.