Làn da đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ các cơ quan của cơ thể, điều hòa thân nhiệt. Làn da không chỉ biểu hiện của vẻ đẹp mà nó còn là 'tiếng nói' sức khỏe từ bên trong cơ thể mỗi người.
Khi nghĩ về các cơ quan trong cơ thể, bạn thường nghĩ tới tim, phổi, thận... trước tiên. Thế nhưng có một cơ quan chiếm diện tích lớn nhất trong cơ thể và dễ nhận biết nhất, đó chính là làn da.
Ngoài là biểu tượng cho vẻ đẹp cơ thể, như câu thành ngữ "Nhất dáng, nhì da, thứ ba gương mặt", làn da còn đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể bạn khỏi những tác nhân gây hại và giúp điều hòa nhiệt độ cơ thể.
Có nhiều thứ về làn da mà bạn chưa biết mỗi khi ngắm nhìn mình trong gương mỗi ngày. Làn da khỏe mạnh cũng giúp bạn có sức khỏe tổng thể tốt hơn.
Vai trò của làn da
Làn da chiếm khoảng 15% trọng lượng cơ thể, chuyên gia da liễu Barry Goldman tại New York cho biết.
"Làn da không chỉ bao bọc cơ thể mà còn đóng vai trò vô cùng quan trọng. Đây là một hệ cơ quan rất phức tạp và có nhiều chức năng đối với cơ thể", TS. Kemunto Mokaya, tác giả của cuốn sách "Live and Look Younger" (Sống trẻ hơn) cho biết.
Làn da được coi là "siêu anh hùng" bảo vệ cơ thể bởi những chức năng dưới đây:
Làn da tạo ra miễn dịch cơ thể
Bao phủ và bảo vệ các cơ quan nội tạng
Ra mồ hôi (để thải độc tố, làm mát cơ thể)
Tổng hợp vitamin D
Tạo ra sắc tố melanin
Hình thành nên các giác quan, đặc biệt là xúc giác. Cho phép chúng ta cảm nhận cấu trúc qua sờ, cảm nhận nhiệt độ, vị giác (da lưỡi),...
1. Làn da bảo vệ chúng ta khỏi những tác nhân gây hại
Lớp ngoài cùng của làn da, còn gọi là lớp biểu bì được coi như cửa ngõ phòng vệ của cơ thể, theo nghĩa đen. Bởi làn da giúp bảo vệ cơ thể chúng ta khỏi các tác nhân bên ngoài, chẳng hạn như virus, vi khuẩn,... xâm nhập cơ thể.
Khi da bạn lành lặn, làn da có thể ngăn ngừa mầm bệnh xâm nhập cơ thể. Tuy nhiên, nếu da bị tổn thương, trầy xước hay chảy máu, virus hay vi khuẩn có thể theo đó xâm nhập cơ thể gây ra nhiễm trùng.
Tuy nhiên, kể cả khi mầm bệnh thâm nhập qua lớp da, cơ quan bao bọc cơ thể này vẫn tiếp tục chống lại tác nhân gây bệnh.
Theo một nghiên cứu năm 2020, các tế bào da có khả năng "tập hợp và truyền tín hiệu" miễn dịch nhằm giúp cơ thể phòng vệ và tấn công mầm bệnh.
"Tế bào bạch cầu từ cơ thể liên tục lưu thông tới lớp da, tiến hành giám sát miễn dịch tại đây.", chuyên gia da liễu Barry Goldman nói.
Da cũng chứa các tế bào sừng biểu bì, đây là loại tế bào tạo ra các protein và peptide có công dụng kháng khuẩn, kháng nấm và các đặc tính kháng virus khác.
Các tuyến bã nhờn cũng tiết ra dầu tạo thêm một lớp bảo vệ chống lại các tác nhân lạ. Ngoài ra, chất dầu do da tiết ra còn giúp cho làn da trở nên mềm mại và mịn màng.
2. Làn da: "tấm khiên" bảo vệ cơ, xương, cơ quan nội tạng và hệ thần kinh
Lớp da không chỉ chứa các tế bào bạch cầu có tác dụng miễn dịch mà bản thân làn da còn là một cơ quan bảo vệ cơ thể.
Làn da bao gồm 3 lớp: biểu bì (ngoài cùng), trung bì (ở giữa) và lớp dưới da. Lớp dưới cùng của da chứa các mô mỡ có công dụng giảm xóc tự nhiên, giúp bảo vệ cơ thể khỏi bị tổn thương khi va chạm.
3. Da tiết ra mồ hôi
Cơ thể chúng ta tiết ra mồ hôi không chỉ sau khi vận động mạnh như lao động thể chất, tập thể dục,...mà còn khi trời quá nóng nhằm làm mát cơ thể.
"Mồ hôi còn có tác dụng làm mát da, điều hòa thân nhiệt cơ thể, bảo vệ cơ thể khỏi bị sốc nhiệt", chuyên gia da liễu Kemunto Mokaya cho biết.
Liệu mồ hôi có đào thải độc tố hay không vẫn còn là vấn đề gây tranh cãi. Một nghiên cứu vào năm 2016 cho thấy ở những người thường xuyên tập thể dục, nồng độ kim loại nặng trong máu thấp hơn.
Một nghiên cứu năm 2011 chỉ ra mồ hôi là cách để loại bỏ BPA (hóa chất thường có trong nhựa, túi nylong) ra khỏi máu.
Tuy nhiên, một báo cáo khoa học vào năm 2019 vẫn còn hoài nghi, kêu gọi cần thêm nghiên cứu để xác định xem liệu mồ hôi có đóng vai trò trong việc loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể hay không.
4. Tổng hợp vitamin D
Khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, làn da sẽ sản sinh ra vitamin D, chuyên gia Mokaya nói. Vitamin D có nhiều chức năng trong cơ thể.
Một nghiên cứu năm 2015 chỉ rõ những tác dụng của vitamin D đối với cơ thể như sau:
Tốt cho sức khỏe xương
Bảo vệ cơ thể chống lại ung thư da
Tốt cho hệ miễn dịch
Giảm nguy cơ và giảm nhẹ bệnh vảy nến
Giảm nguy cơ và giảm nhẹ viêm da dị ứng
5. Làn da chứa sắc tố melanin
Chuyên gia Goldman lưu ý rằng, lớp biểu bì có chứa sắc tố melanin quyết định màu da của một người. Càng nhiều sắc tố melanin thì nước da sẽ càng tối màu.
Tuy nhiên, vai trò của melanin còn hơn cả màu da, bởi nó có tác dụng bảo vệ làn da khỏi tia UV từ ánh nắng mặt trời. Những tác hại có thể kể đến của tia UV đối với cơ thể như sau:
Cháy nắng
Ung thư da
Lão hóa sớm
Giảm sản sinh collagen
Giảm độ đàn hồi của làn da, dẫn đến da nhăn nheo chảy xệ
Như vậy, sắc tố melanin cũng có vai trò bảo vệ làn da khỏi những tác hại mà tia UV gây ra đối với cơ thể.
6. Giác quan (xúc giác)
Cuộc sống sẽ ra sao nếu bạn không thể cưng nựng thú cưng của mình, ôm người thân hoặc cảm nhận hơi ấm từ một chiếc chăn len?
Làn da giúp chúng ta cảm nhận những điều thú vị đó trong cuộc sống. Ví dụ, cảm nhận nóng lạnh hoặc thậm chí cảm nhận vị giác ở đầu lưỡi qua da lưỡi.
Chúng ta cũng có thể cảm nhận được khoái cảm lẫn cảm giác đau qua tiếp xúc với làn da.
Để có làn da trẻ trung, mịn màng, khỏe mạnh
Bạn nên nuôi dưỡng làn da cả bên trong lẫn bên ngoài. Chăm sóc làn da từ bên trong bằng cách ăn uống hợp lý, bổ sung đủ dưỡng chất cho làn da. Để có làn da đẹp, nên dưỡng ẩm và chống nắng cho làn da.
1. Cách nuôi dưỡng làn da từ bên trong
Để có làn da đẹp, mịn màng và hồng hào, bạn nên ăn những thực phẩm giàu chất chống oxy hóa. Những thực phẩm nên ăn để có làn da đẹp và khỏe mạnh như sau:
Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, bao gồm rau lá xanh (rau muống, rau cải, rau bina, cải xoăn,...) và quả mọng để chống lại các gốc tự do và tác hại của môi trường.
Chất béo không bão hòa như cá hồi, các loại hạt như quả óc chó, hạt chia,... để nuôi dưỡng lớp dưới cùng (lớp mỡ) của da khỏe mạnh, giúp làn da mịn màng, chống lại nếp nhăn.
Men vi sinh probiotic như sữa chua và prebiotic hay thấy trong thực phẩm giàu chất xơ như rau và hoa quả, có tác dụng tăng cường miễn dịch cho làn da.
Ngoài ra, các chuyên gia dinh dưỡng và da liễu còn khuyên bạn hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường tinh luyện và thực phẩm chế biến sẵn.