Đồ gia dụng chứa hóa chất: Mối nguy hiểm từ đồ dùng bằng nhựa chứa chất BPA
10:43 30/07/2021
Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, một số đồ gia dụng bằng nhựa chứa BisphenolA (BPA) tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ cho sức khỏe người dùng.
Trên thị trường hiện nay, các vật dụng làm bằng nhựa vô cùng đa dạng, mẫu mã phong phú và được các bà nội trợ rất ưa chuộng. Từ bát, đĩa, cốc, các loại hộp đựng… được bày bán từ khắp các cửa hàng tạp hóa, siêu thị, vỉa hè…
Đa số những người được hỏi đều cho rằng, đồ nhựa có giá thành khá rẻ, dùng lại bền, tiện lợi. Nhất là những gia đình có con nhỏ thì những vật dụng bằng nhựa là sự lựa chọn đầu tiên vì họ cho rằng, trẻ con không nên dùng đồ thủy tinh hay sành sứ vì có thể làm vỡ gây nguy hiểm.
Không chỉ các hộ gia đình dùng vật dụng làm từ nhựa, các cửa hàng bán đồ ăn, đồ uống đa phần cũng sử dụng đồ nhựa. Theo quan sát, phần lớn quán ăn hay các quán nước vỉa hè, loại cốc được sử dụng cho khách đều là cốc nhựa. Lý do đơn giản là vì nó nhẹ, bưng bê cũng dễ dàng và không vỡ. Tuy nhiên theo nhiều nghiên cứu những sản phẩm bằng nhựa tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại sức khỏe.
Nguy cơ khi trẻ em tiếp xúc với sản phẩm từ nhựa chứa chất BPA
Mặc dù khá tiện lợi tuy nhiên đã có rất nhiều thông tin về đồ gia đụng bằng nhựa có chứa chất độc hại Bisphenol-A (BPA). Thực tế, BPA là một hóa chất nhân tạo được dùng trong sản xuất các sản phẩm làm bằng chất dẻo polycarbonate như hộp đựng thức ăn, cốc, chén, bát, bình sữa trẻ em, đồ chơi,...
Đồ gia dụng bằng nhựa có nguy cơ chứa chất gây ung thư cần tránh dùng. Ảnh minh họa
Nói tới nguy cơ từ chất độc trên, giáo sư sinh vật học Frederick vom Saal, Đại học Missouri-Columbia trên tạp chí Environmental Health Perspectives của Mỹ" cho biết: "Khi cho trẻ bú bình sữa bằng nhựa cứng cũng giống như cho uống thuốc tránh thai...". Lý do của nhận định trên là do trong các sản phẩm bình sữa, núm vú giả, đồ chơi trẻ em... có chứa chất Bisphenol-A (BPA), đang được sử dụng phổ biến trong sản xuất đồ nhựa cứng.
Hầu hết các mẫu xét nghiệm trên người ở Mỹ đều phát hiện chất Bisphenol-A (BPA). Đây là hóa chất nhân tạo được sử dụng để sản xuất các sản phẩm làm từ chất dẻo polycarbonate như bình sữa em bé, hộp chứa thức ăn, chai nước, đồ chơi, núm vú giả cho trẻ em ngậm... Hóa chất này cũng được tìm thấy trong keo epoxy, vốn được dùng để tráng bên trong các loại đồ hộp và chất trám răng cho trẻ em.
BPA chủ yếu có trong sơn epoxy - một loại sơn bảo quản dùng để tráng bên trong các sản phẩm bằng nhựa và đồ hộp kim loại đựng thực phẩm, nhằm bảo quản, chống lão hóa, chống thấm và ăn mòn.
Theo công bố trên tạp chí American Journal of Pathology, nhà khoa học Pháp Katia Jédéon, thuộc Trung tâm nghiên cứu Cordeliers (bao gồm Inserm, trường đại học Paris V, Paris VI và Paris VII), đã phát hiện ra rằng việc phơi nhiễm chất BPA dù ở liều lượng thấp cũng ảnh hưởng đến quá trình hình thành răng sữa của trẻ.
Theo giả định của các tác giả, bệnh thiếu khoáng chất ở men răng hàm và răng cửa (MIH) rất có thể là do bị phơi nhiễm BPA vào giai đoạn cận sản.
Bệnh được đặc trưng bởi các vết trăng trắng hay ngà vàng trên các răng hàm hay răng cửa sữa. Bệnh lý này liên quan từ 16% đến 18% trẻ em tại Pháp. Theo bà, hiện tượng thiếu khoáng chất men răng tuy nhẹ, nhưng chúng có thể làm răng yếu đi, nhất là có thể gây sâu răng.
Đối với các tác giả, bệnh MIH cũng có thể được xem như là một dấu hiệu rõ nét của việc bị phơi nhiễm chất BPA hay các phân tử hóa chất khác cũng mang cùng cách thức hoạt động tương tự.
Các kết quả nghiên cứu trên động vật hay trên người gần đây đã khẳng định rằng phơi nhiễm chất BPA trong giai đoạn đầu thai kỳ hay giai đoạn đầu đời của trẻ có thể làm gia tăng phát triển nhiều bệnh lý sau này như béo phì và tiểu đường type 2, ung thư vú hay tuyến tiền liệt, rối loạn sinh sản, rối loạn hệ thần kinh hành vi…
Nhiễm chất độc BPA từ trong bụng mẹ nữ giới có nguy cơ làm rối loạn sinh sản về sau này
Trước đó, giáo sư VandeVoort - Trường đại học California (Mỹ), những đứa trẻ khi nhiễm BPA khi còn trong bụng mẹ khiến chúng nhất là ở nữ giới có nguy cơ rối loạn về sinh sản sau này.
Theo đó, người phụ nữ khi lớn lên sẽ có các tế bào trứng có nhiều nhiễm sắc thể, dẫn đến sinh con gặp các rối loạn như hội chứng Down hoặc sẩy thai.
Nghiên cứu cũng cho thấy bào thai bị phơi nhiễm BPA có vấn đề về sự hình thành các nang, là những cấu trúc bao quanh trứng khi chúng phát triển, khiến trứng chết trước khi trưởng thành.
Thường xuyên phơi nhiễm BPA có thể gặp rắc rối về sinh sản
Cũng theo các nhà nghiên cứu, nam giới thường xuyên phơi nhiễm với các chất hóa học trong đồ nhựa có số lượng tinh trùng thấp hơn.
Các chất hóa học trong đồ nhựa từ lâu đã là mối quan tâm của nhiều nhà khoa học vì nó có thể gây hại cho sức khỏe, một trong những tác hại này là các rối loạn ở cơ quan sinh sản của nam giới. Một số nghiên cứu đã cho thấy phơi nhiễm với một vài chất hóa học có thể gây vô sinh.
Chất Bisphenol-A (BPA) trong đồ nhựa bị nghi ngờ là nguyên nhân gây ra các vấn đề rắc rối ở cơ quan sinh sản. Các chất hóa học trong đồ nhựa tác dụng như những hormon sinh dục nữ được gọi là estrogen và hormon endrogen.
Báo cáo nghiên cứu được đăng trên tạp chí Fertility and Sterility có đề cập tới các công nhân nam ở một nhà máy của Trung Quốc phơi nhiễm với các chất hóa học trong đồ nhựa có số lượng tinh trùng thấp hơn bình thường. Nghiên cứu này ủng hộ các nghiên cứu trước đó cho thấy các chất hóa học trong đồ nhựa ảnh hưởng tới sự phát triển giới tính của trẻ sơ sinh nam.
Nghiên cứu bao gồm 130 nam công nhân Trung Quốc hàng ngày tiếp xúc trực tiếp với các vật chứa BPA. Sức khỏe của họ được so sánh với 88 công nhân không phơi nhiễm với BPA. Kết quả cho thấy những công nhân tiếp xúc nhiều với BPA có số lượng tinh trùng thấp nhất. Số lượng tinh trùng ít sẽ dẫn tới vô sinh ở nam.
Ở Việt Nam, BPA có mặt trong các loại đồ chơi trẻ em và đồ gia dụng bằng nhựa như bát đĩa, cốc, cặp lồng, hộp, chai, lọ, thùng đựng đồ uống như sữa, bia, rượu… Phần lớn đồ hộp bằng kim loại cũng được tráng sơn epoxy để bảo quản thức ăn. Bên cạnh epoxy, người ta còn sử dụng một số loại sơn bảo quản khác như urniorethan và diputinxalat cho các sản phẩm đựng thức ăn trong tủ lạnh. Ngoài đồ gia dụng, chất bisphenol-A còn rất phổ biến trong các loại sơn tổng hợp, đặc biệt là những loại dùng để sơn cửa, bàn ghế, tường nhà…
Hiện nay, BPA và phần lớn các chất phụ gia công nghiệp khác đang sử dụng tại Việt Nam đều được nhập khẩu từ nhiều nguồn với chất lượng khác nhau. Loại càng rẻ tiền thì lại càng nhiều tạp chất và độc tính càng cao. Tỷ lệ các chất phụ gia công nghiệp trong đồ gia dụng hiện nay đều do nhà sản xuất quyết định.
Để hạn chế rủi ro, người tiêu dùng nên lựa chọn sử dụng những mặt hàng có tên tuổi và chất lượng. Không nên ham rẻ mà dùng những đồ không rõ nguồn gốc được bày bán trôi nổi trên thị trường. Trường mẫu giáo và nhà trẻ cần đặc biệt quan tâm đến chất lượng khi mua sắm bát, đĩa, cốc nhựa và đồ chơi cho trẻ.
18/09/2023
